Lojistik 4.0 işletmelerin ürünleri üretmek için ham madde temini ve satılan ürünü müşteriye teslimi konusunda lojistik önemli bir fonksiyondur İnsan, ürün ve hizmetin olduğu tüm alanlarda lojistik faaliyetlerinin olması şarttır. Dolayısıyla lojistik 4.0 la birlikte lojistik faaliyetlerin iyi bir şekil de yönetilmesi işletmelerin kendi aralarında ciddi bir avantaj farkı yaratılmasını sağlamaktadır.
Endüstri 4.0 ve yeni teknolojiler zaman ve mekân sınırlandırmasını ortadan kaldırmış, siber fiziksel sistemler, siber güvenlik, otonom araç ve robotlar, büyük veri analitiği, nesnelerin interneti, bulut bilişim, gibi birçok uygulama yaşamamızda çok fazla yer almaya başlamıştır. Bu değişim ve gelişim ile birlikte gerçekleşen Dijital Teknoloji, bu dönemin yeni üretim faktörü olarak tanımlanan bilgi ve teknolojik güç ile iletişim ve bilgi teknolojilerindeki yeni gelişmeler, yeni iş tanımlarını ortaya çıkarmıştır ve iş yapma biçimlerinin değişmesine sebep olmuştur.
Lojistik sektörü de her biri Endüstri 4.0’ı tetikleyen teknolojik yeniliklerle birlikte yeniden şekillenmektedir. Lojistik 4.0 donanım odaklı lojistikten yazılım odaklı lojistik, yani akıllı hizmet dünyasına dönüşümü açıklamaktadır. Bu dönüşüm ile endüstri 4.0’ın teknolojik faktörlerinden Nesnelerin İnterneti, Bulut Bilişim Sistemleri, Büyük Veri Analizi yardımıyla Hizmetlerin İnterneti sayesinde neredeyse tek bir defa bile insan etkisi olmadan, lojistik faaliyetlerde ürün ve hizmetlerin nereden nereye, nasıl ve ne zaman gitmeleri gerektiğine nesneler kendileri karar verebilecektir.
Artık İnsan gücü ile yürütülen operasyonel süreçler hızla yerini otonom araçlara ve robotlara bırakmaktadır. Bu değişimler ile verimlilik artışı için araçların otonom yönlendirilmesi ve rota optimizasyonlarının etkin yapılması artık bir mecburiyet olmuştur. Teknolojinin etkisiyle de birlikte
- Rota optimizasyonu,
- Rota planlama,
- Rota belirleme,
- Rota izleme,
- Rota yol planlaması gibi rotasal işlemler daha kolay ve verimli yapılır hale gelmiştir.
Lojistik 4.0 kapsamında var olan teknolojileri Tablo 2 de gösterilmektedir.
Lojistik Alt Dalları Nelerdir?
Lojistiğin önemli alt dallarından birisi de taşımacılıktır. Lojistik 4.0’da ki gelişmeler sayesinde çok daha hızlı, güvenli ve kârlı şekilde gerçekleşmektedir Ürün taşımacılığındaki temel problemden bir araç rotalama problemidir. Araç rotalama problemi (ARP), coğrafi olarak dağınık merkezlere bir veya birden fazla depodan hizmet vermek üzere görevlendirilen araçların en iyi dağıtım/toplama rotalarının planlanması problemidir Çözümünde kullanılan yöntemler şöyledir:
- Analitik yöntemler: Verilen bilgiler dahilin de problem çözüme ulaşır. Büyük boyutlu problemlerde çözüme ulaşmak çok zaman alır veya çözüme ulaşılamaz. Matematiksel modelleme, dal-sınır algoritması örnek olarak verilebilir
- Sezgisel yöntemler: Probleme özel çözüm yöntemleri geliştirirler ve belirledikleri bir algoritmayı takip ederler. Analitik yöntemlere göre problemi daha hızlı çözüme kavuştururlar. Optimum çözüm garanti edilemez.
- Meta-sezgisel yöntemler: Probleme göre şekil alan algoritmalardan oluşmaktadır. Bu algoritmalara genetik algoritma, karınca koloni algoritması, tavlama benzetimi vb. algoritmalar örnek olarak verilebilir.